آیا میدونید چه کسی جای دونگ یی حرف میزده ؟
زهره شکوفنده، مدیر دوبلاژ پیشکسوت سیما و صداپیشه مجموعه “دونگ یی” متولد ۱۳۲۹ تهران، فرزند حشمت الله شکوفنده گوینده است. وی تاکنون در بیش از ۲۰۰۰ اثر حضور داشته است و علاوه بر صداپیشگی مدیر دوبلاژ آثار ماندگاری چون بابا لنگ دراز ، آقا و خانم اسمیت، یانگوم، دونگ یی و بسیاری از آثار دیگر بوده است و به بهانه مدیریت دوبلاژ “دونگ یی” پای گپ و گفتی از این مدیر دوبلاژ سینما نشتیم که بخشی از آن را در این برنامه مصاحبه میخوانید:
آیا میدونید چه کسی جای دونگ یی حرف میزده ؟
زهره شکوفنده، مدیر دوبلاژ پیشکسوت سیما و صداپیشه مجموعه “دونگ یی” متولد ۱۳۲۹ تهران، فرزند حشمت الله شکوفنده گوینده است. وی تاکنون در بیش از ۲۰۰۰ اثر حضور داشته است و علاوه بر صداپیشگی مدیر دوبلاژ آثار ماندگاری چون بابا لنگ دراز ، آقا و خانم اسمیت، یانگوم، دونگ یی و بسیاری از آثار دیگر بوده است و به بهانه مدیریت دوبلاژ “دونگ یی” پای گپ و گفتی از این مدیر دوبلاژ سینما نشتیم که بخشی از آن را در این برنامه مصاحبه میخوانید:
- به عنوان مدیر دوبلاژ سریال “دونگ یی” از دوبله این سریال کره ای بفرمائید؟
دوبله در جلب توجه مردم تاثیر بسزایی دارد و توانست در زمان پخش این سریال،جمع کثیری از مردم را از ماهواره ها دور کند در یکی دو سال اخیر سریالهای کره ای دیگری هم دوبله شده و نمیدانم تجربه من بوده و یا خود خواهی که این سریال توانسته مورد توجه مخاطبان قرار گیرد.
- از قصه دونگ یی و انتخاب دوبلورهای آن که بعضی از آنها خاطره ساز برنامه ها و روزهای به یاد ماندنی گذشته است، توضیح بفرمائید؟
“دونگ یی” از داستان و فضایی گیرا برخوردار بود و دوبلورهای آن منهای خود من “مینو غزنوی” که تداعی صدای یانگوم بود، مردم دوستش داشتند و نیز شهروز ملک آرایی و حسین عرفانی و تورج نصر و حضور همگی آنها یادآور لحظه ها و شخصیتهای به یاد ماندنی برای مخاطبان است و اگر اینها یک سکانس هم میگفتند ماندگار می ماند.
- دونگ یی نزدیک به ۴۰ دوبلور داشت و صداهای جدیدی به گوشها می رسید، آیا این دلیل خاصی داشت؟
به غیر از چند دوبلور پیشکسوت، بقیه صداها از نسل جوان دوبله بودند که من به طور عمدی آنها را برای گویندگی در این کار کره ای انتخاب کردم.
- چرا؟ فکر نمیکردید که شاید مورد استقبال مخاطبان قرار نگیرد؟
حضور جوانان در آثار کره ای برای مردم قابل پذیرش است ولی اگر صدای گوینده ای را که در نقشهای غیر شرقی صحبت میکند را میگذاشتم تداعی گر نقشهای قبلی آن گوینده می شد و مخاطیان نمیپذیرفتند.
- حضور خیلی از گوینده های “دونگ یی” در این مجموعه شاخص ترین کار آنها به حساب میآمد. آیا این هم از دلیل خاصی برخوردار است؟
بله؛ خیلی از گویندگان جدید در این سریال نقش گرفتند که با همه تلاش های من، خوشبختانه موفق شدند.
به عنوان مثال شخصی که به عنوان همسر تورج نصر صحبت میکرد، اولین نقش شاخص خود را میگفت که در دیگر کارهایش چنین دوبله ای را انجام نداده بود و نازنین یاری و یا شجاعی که شاید خیلی ها اسم آنها را هم نشنیده باشند با حضور در دوبله دونگ یی به عنوان یک دوبلور ثابت در ذهن ها ماندند و از نظر من نهایت تلاش خود را کردند.
- شما در مجموعه یانگوم هم به این صورت دست به انتخاب گوینده زدید و در آنجا مردم “حضرتی” را تا سالهای سال “بانوچویی” صدا میکردند؛ درست است؟
بله- بله؛ در آنجا حضرتی نقشی را گفته بود که هرگز مانند آن را نگفته بود و تا سالها ایشان را به اسم “بانوچویی” میشناختند این طوری مردم ما هم نقش گوینده را میپذیرند ولی اگر یک پیشکسوت را که با رلهای غیر شرقی شناخته شده را بگذاریم، شاید مورد انتقاد مخاطبان قرار بگیریم، به این دلیل که مخاطبان ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی خیلی فرق کرده اند و بسیار باهوش هستند.
- خانم شکوفنده از روان بودن دیالوگها و نزدیک بودن فرهنگ مردم کشور کره جنوبی با ایران در دوبله آثار آنها بفرمائید؟
به اعتقاد من تماشای تلویزیون با سینما رفتن متفاوت است و باید دیالوگهای یک فیلم آنقدر روان باشد که مردم نیازی به دقت و تلاش برای فهم صحبت بازیگر نداشته باشند و من سعی خودم را کردم که با وجود شخصیت های زیاد در فیلم و تعداد زیاد دوبلورها، دیالوگها روان و صداها متفاوت باشد.
- شما دوبله را مثل یک ارکستر می دانید و به این دلیل حساسیت خاصی را در دوبله آثار خود انجام میدهید؟
در دوبله یک فیلم صداها باید مثل اجرای یک ارکستر از هماهنگی خاصی برخوردار باشند و با توجه به پدیده حرف زدن کره ای ها و سخت بودن دوبله اینگونه آثار خوشبختانه من پیامکی به دلیل روانی دیالوگهای “دونگ یی” از مسئول سریالها داشتم که به جای انتقاد، تعریف و تشکر بود و این مسئله برای من بسیار لذت بخش بود من همه این اتفاقات خوب در دوبله “دونگ یی” را مدیون وقت و زحمت خود و همکارانم میدانم.
-با توجه به شروع ماه رمضان و وقفه در پخش “دونگ یی” این مجموعه باز هم طرفداران خودش را حفظ کرد. چرا؟
خوب همه این ها مستلزم وقت و زحمتی بود که گذاشته شد. من وقتی شروع به سینک زدن و کارکردن این سریال کردم قرار بود هفته ای یک روز پخش شود ولی با توجه به تجربه ام، حدس زدم که ممکن است پخش آن به هر شب موکول شود و با توجه به وقفه آن در ماه مبارک رمضان، پخش آن به هر روز افتاد و مخاطبان بیشتری را از آن خود کرد.
-طبق شنیده ها ترجمه “دونگ یی” رضایت بخش تر از یانگوم بود. توضیح بیشتری از این جریان به ما میدهید؟
آثار کره ای از روی متن انگلیسی آن ترجمه می شود و ترجمه “دونگ یی” به مراتب قابل قبول تر از “یانگوم” بود به این دلیل که مترجم “یانگوم” برای اولین بار بود که کار ترجمه را انجام می داد من از ترجمه “دونگ یی” بسیار راضی بودم و گاهی خط مشی های خوبی را به من میداد، بعد از هر دوبله ترجمه را به امور دوبلاژ سیما برمیگرداندیم و اگر دستم بود دو خط آن را برای شما میخواندم تا ببیند که چقدر تغییر کرده است تا برای شما مثال واضح تری بزنم.
- خانم شکوفنده از تعامل ویراستار و مترجم برای ما بگویید؟
تغییرات اساسی برعهده ویراستار بوده ولی تغییرات فارسی کردن و روان بودن دیالوگها برعهده مدیر دوبلاژ یک اثر یا یک مجموعه است، البته نکته ای که باید گفته شود اینکه آثار کره ای که برای کشور ما خریداری می شود خیلی به لحاظ پوشش و فرهنگ مذهبی مناسب تر از آثار دیگر کره ای است که از ماهواره پخش می شود.
- تعامل ویراستاران در کارهای غیر از کره ای چگونه است؟ چون زبان آن آثار انگلیسی بوده و بالطبع باید از ویراستاری بهتری برخوردار باشد؟
نه؛ همیشه این طور نیست، در حال حاضر یک مجموعه پلیسی که تاکنون ۲۱ قسمت آن را دوبله کرده ام را در دست ضبط دارم که گاهی ویراستار برای دو کلمه انگلیسی، دو خط را به من میدهد و من باید این دو خط را با لب و دهان بازیگر هماهنگ کنم و این کار بسیار سختی است. البته معتقدم منهای مدیران دوبلاژ جوان و تازه کار، این امر باید به دست ما پیشکسوتان سپرده شود چرا که بعد از سالها کارکردن می دانیم که چه چیز باید پخش شود و چه بخشهایی شامل خط قرمز می شود و چگونه باید یک جمله را تغییر داد که صدمه ای به تصویر نزند. گاهی به دلیل سانسور یک بخش من با مطالعه آن؛ به منظور لطمه ندیدن بخشهای دیگر به صورت تصویری ربط می دهم.
-خانم شکوفنده کلمه آیو در این مجموعه بسیار شنیده می شود دلیل خاصی داشت؟
آیو یک کلمه کره ای بود و زمانی که دوبلور می پرسید چه معنی دارد میگفتم شما بگو و همان کلمه باعث می شد که جمله فارسی او مشخص شود. در مجموع از اینکه میبینیم کار سختی بود و مورد توجه مردم قرار گرفته و با رفتن در هر فروشگاه و مغازه می بینم که توجه مردم را جلب کرده، بسیار خوشحال می شوم و خستگی از تن من در میآید، البته باید بگویم که کارتون “جودی آبوت” را هنوز دختر من با وجود د اشتن فرزند تماشا میکند و خسته نمی شود و این برای من رضایت بخش است.
- اکثر جوان ها می خواهند مثل شما و مینو غزنوی و منوچهر والی زاده و دیگر پیشکسوتان باشند. دلیل این مسئله چیست؟
والی زاده با همه شوخی ها وقتی پشت میکروفن می نشیند تمام حواسش در کارش است، در “دونگ یی” و دیگر سریالها من با حسین عرفانی ، منوچهر والی زاده و مینو غزنوی راحت هستم که کار کنم و این پیشکسوتان هیچگاه به من نمیگویند که کی کار تمام می شود، ولی به محض رسیدن ساعت ۴ و ۵ بعداز ظهر جوانها برای رفتن به خانه لحظه شماری میکنند به یاد دارم افشین زی نوری برای دوبله کاری که هر روز پخش می شد بر اثر بیدار ماندن و دوبله تا نزدیک صبح راهی بیمارستان شد.
- البته جوانهای مستعد و علاقمند در هنر دوبله کم نیستند؟
بله؛ ولی خیلی از آنها حوصله پشت میز آمدن و صبر را ندارند و همیشه در حال شوخی کردن هستند و هر زمان که پشت میکروفن می آیند و به آنها میگویم این کلمه را بگو میگویند سرما خورده ام و بهانه های بسیار میآورند، اما من همه این حرفها را از وجود دستمزد کم به علاقه مندان این حرفه میدانم.
- خانم شکوفنده در حال حاضر اگر بچه های جوان این حرفه برای یک فیلم سینمایی “رل” بگویند و درجه کار آنها هم به نسبت خوب باشد نتیجه و حاصل زحمات آنها چه خواهد شد؟
یک روز حضور در واحد دوبلاژ سیما باید خرج و مخارج بسیاری را متحمل شوند و بسیاری از آنها دارای فرزند هستند و تشکیل زندگی داده اند و مجبورند در کنار هنر دوبله، به اجرا، بازیگری و کارهای رادیویی نیز بپردازند و همین باعث می شود تا خیلی دل به کار ندهند، البته طرح سپاسی را رئیس رسانه ملی برای حدود ۵۰ پیشکسوت گذاشتند که تاکنون برای ۱۰ نفر این طرح اجرا شد خوب طبیعی است. اگر ما بیمه باشیم در کنار امنیت شغلی و به دلیل عشق به دوبله ماهی یکبار به واحد دوبلاژ می آییم و با صحبت در یک فیلم سینمایی وقت بیشتری را برای خود و خانواده می گذاریم و من دیگر محبور نیستم با ۶۲ سال سن تا ۳ بامداد سینک بزنم و اگر این اتفاق بیافتد جوانها هم بیشتر کار میکنند و نقشهای ما را به آنها میدهند و جوانان نیز سریعتر پیشرفت میکنند.
- با وجود هم این حرفها پس چرا هنوز واحد دوبلاژ سیما دست به گرفتن نیرو میزند؟
ما هم همین سوال را پرسیدیم و گفتند هر سال چند نفر از شماها کنار می روید و باید جایگزین داشته باشید. من این نوع گفتگو را نمی پسندم، یعنی شما در حال مردن هستیم و باید نیروهای جوان بیایند؛ هنوز نیروهای گرفته شده مسلط به کار نشدند و باز عده ای دیگر آمده اند که اکنون در شبکه ۴ سیما در حال گذراندن دوره های خود هستند.
من با ۵۷ سال تجربه در این کار موافق رشد و ورود جوانان به هنر دوبله هستم و این نسل را نسبت به نسل خودم خیلی باهوش تر و با استعداد تر میبینم ولی باید به گروه اجازه کمی جا افتادن را بدهند و بعد نیروهای دیگری را وارد کنند.
- شما خیلی به جوانها سخت میگیرید و اگر فردی مستعد باشد کار را به او یاد می دهید؛ حتی اگر مجبور باشید یک بخش را چند بار تکرار کنید. چرا؟
در یک فیلم شاید نقشهای اصلی من را در نهایت چند گوینده قدیمی بگوید و بقیه نقش ها برعهده جوانهاست.
بله؛ من شنیده ام که جوانها میگویند از من خیلی یاد گرفتند چون من جوانهای مستعد و حتی تازه کار را رها نمی کنم و اگر لازم باشد داد و دعوا هم می کنم، چون یک آکسان اشتباه در دوبله آثار پلیسی و کره ای خط داستان را از مردم می گیرد و به همین دلایل شده که یک بخش را چند بار تکرار کنم که آن جوان درست بگوید آن را انجام میدهم، گاهی در دوبله “دونگ یی” به جوانها می گفتم باید درست بگویید، حتی اگر مجبور باشیم تا شب هم بمانیم چون در آثار کره ای سینک گفتن کافی نیست و بارها به جوانان گفتیم که گاهی اوقات باید برای گفتن یک کلمه منتظر باشند تا دهان بازیگر باز شود و با آن کلمه را بگویند که مثل خودش بازیگر درست باشد تا مردم فکر کنند که خود بازیگر فارسی صحبت میکند.
- از صدابردار دونگ یی و نقش آنها در دوبله کار بفرمائید چون همیشه از آنان به ندرت یاد میشود؟
در دوبله و به خصوص در کارهای کره ای، صدابردار ۵۰ درصد کار را پیش میبرد مجموعه های در “یانگوم”، سعید عابدی در “امپراطور دریا”، رامین لنگرودی و “دونگ یی”، محمد کشفی خیلی با من همراه بودند و خیلی زیاد حوصله و صبر داشتند و من همیشه گفتم که نصف کار دوبلاژ صدابرداران هستند که وظیفه باندسازی، شفافسازی و اینکه کدام دوبلور پشت کدام میکروفون بنشیند را برعهده دارند و اگر خدایی نکرده کار صدابرداری خوب نباشد تمامی زحمات ما در اتاق ضبط به هدر می رود علاوه بر این صدابرداران ما صدابرداران خوب دیگری هم داریم که با عشق و زحمت کار میکنند.
- شما مثل همیشه با حوصله و صبوری دوبله یک مجموعه دیگر را به زیبایی به پایان رسانید و خوشحال می شویم که در پایان این گفتگو یک بار دیگر نام دوبلورهای این مجموعه ۶۰ قسمتی را یادآوری کنیم؟
بله؛ منوچهر والی زاده ، حسین عرفانی، مریم صفی خانی، جواد پزشکیان، حسین خدادادبیگی ، بنایی ، کاظمی، علیرضا دیباج، نازنین یاری، بابک اشک بوس، زهرا الکایی، آرزو روشناس ، سحر سهامیان، علی اصغر رضایی نیک، کامبیز شکوفنده، رضا الماسی، علی عابدی، شهراد بانکی، حسین سرآبادانی، الهام چارانی، سمیه رهنمون، سعید شیخ زاده، شهروز ملک آرایی، تورج نصر، شجاعی ، جعفری، شهریار ربانی، اطلسی، امیریان و عده ای دیگر که در قسمتهایی آمدند و رفتند که من اسامی آنها را به یاد ندارم، ولی در مجموع هم از آنان و نیز از مخاطبان سپاسگذارم.