اين مجموعه در سال ۱۹۱۶ توسط اورل اشتين شناسايى شد. هرتسفلد در سال‌هاى ۱۹۲۴ تا ۱۹۲۵ م در آنجا اندکى حفارى نمود. سپس در ۱۹۷۵ ميلادى هيئت ايتاليايى ايزمئو روى آن کارها مرمتى انجام داده و پس از آن هيئت‌هاى علمى باستان‌شناسى سازمان ميراث فرهنگى کشور در سال‌هاى ۱۳۷۲-۱۳۷۰ به بررسى روى آثار و نقشه‌بردارى مربوطه پرداخته‌اند و بخشى از حياط مرکزى کاخ را مرمت نموده‌اند.

خرابه‌هاى سرآشيبى جنوبى را مى‌توان يک قلعه بزرگ يا شهر کوچک ناميد.

عکس یادگاری با پشت زمینه دریاچه خشک هامون؛ امید، مهدی و دو دوست زابلی

 
بخش مهمی از آثار به جای مانده بر کوه خواجه؛ زابل

مقبره خواجه مهدی بر بالای کوه خواجه؛ زابل

آثار به جای مانده بر کوه خواجه؛ زابل

دانشیار دانشگاه سیستان و بلوچستان گفت: کوه خواجه در سیستان بیشترین شرایط خط نیمروزی و رصدخانه نیمروز را داشته و دارد.

دکتر ابراهیم زاده در گفت و گو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه سیستان و بلوچستان افزود: دهانه غلامان به عنوان مقر حکومت هخامنشیان در شرق ایران، محل استقرار رصدخانه نیمروز بوده است.

دانشیار دانشگاه سیستان و بلوچستان در ادامه اظهار کرد: رصدخانه نیمروز در قبل از تاریخ مطرح بوده است.

ابراهیم زاده تصریح کرد: در زمان زرتشت نیز رصدخانه کنگ دژ یا گنگ دژ با عنوان مدار نیمروزی مطرح بوده است.

به گفته وی از زمان زرتشت، سیستان میانه جغرافیایی و واقعی زمین تشخیص داده شده است.

وی بیان کرد: مرکزیت نیمروز تا سالیان سال و تا قرون وسطی در سیستان ادامه داشت، پس از آن پرتغالی ها و به دنبال آنها اسپانیا، هلند، فرانسه و درنهایت انگلیس در دوره های استعماری و جهان گشایی خویش هر کدام سعی کردند مرکزیت نصف النهار را به صورت مصنوعی در محل مورد نظر خود داشته باشند.

ابراهیم زاده تاکید کرد: سیستان از دوران باستان گاهواره فرهنگی ریشه دار بوده است و آثار و نشانه های باشکوه از جمله شهر سوخته، نیایشگاه دهانه غلامان و کاخ اشکانی و کوه خواجه مشاهده می شود.

دانشیار دانشگاه در پایان گفت: سیستان یا نیمروز یا کشور آفتاب، سرزمین اسطوره ها، حماسه ها، خواستگاه نخستین فرهنگ های پیشرفته جهان و کانون گردهمایی شهرنشینی به شمار می رود.

اطلاعاتی در مورد کوه تفتان : ارتفاع اين کوه از سطح دريا 3940 متر و نسبت به زمین های اطراف 2000 متر است.ساختار اصلی کوه شامل دو قله مجزا است که بخش زين مانند و باريک به هم وصل می‌شوند. قله جنوب شرقی تا اندازه ای شکل مخروطی خود را حفظ کرده و بوسيله جريان گدازه آندزيتی ضخيم و جوانتر پوشيده شده است. لايه های خاکستری در اين آتشفشان کم است و حد گسترش لاپيلی ها و آلگومرا هم زياد نيست.

رشته کوه تفتان بین 28درجه و 30دقیقه الی 28درجه و 5دقیقه عرض شمال و60 درجه و 50دقیقه تا 61درجه 15درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قراردارداین کوه در چهل و دو کیلومتری شمال شهر خاش بین شهر میر جاوه و شهرستان خاش واقع شده است .ارتفاع آن ازسطح متوسط آب های خلیج فارس 3941متر ونسبت به دشت های اطراف حدود دو هزار متراست. 
برخی بر این باورند که نام کوه تفتان از واژه ی تفت به معنی گرم وسوزان امده است . واین تسمیه به علت خروج آتشفشانی مرکب از بخار اب وگاز گوگرد از دهانه ان است.

کوه تفتان دارای 4قله بانام ها ی به شرح زیر است :

-قله ی شما لی که مرتع تر می باشد وبه نام"کوه زیارت" معروف است .
-قله ی جنوبی که کوتاه تر وآتشفشانی است " مادرکوه" نامیده می شود .
-قله ی شمالی شرقی که" صبح کوه" نام دارد .
-قله ای که در مغرب مادرکوه قرار گرفته نرکوه نامیده می شود.